Gi?i thi?u Cu?n s�ch Nghi l? l�n ??ng l?ch s? v� gi� tr? c?a TS Nguy?n Ng?c Mai

L?I GI?I THI?U
Nghi l? l�n ??ng l� m?t hi?n t??ng v?n h�a d�n gian ph?c t?p. T? khi ra ??i, tr?i qua nhi?u th? k?, l�n ??ng c� s? ph?n kh� th?ng tr?m trong l?ch s? ?? t?n t?i v� ph�t tri?n cho ??n ng�y nay. V� m?i ?�y, ng�y 01/12/2016, t?i phi�n h?p ?y ban Li�n Ch�nh ph? v? b?o v? di s?n v?n h�a phi v?t th? l?n th? 11 c?a UNESCO di?n ra t?i th? ?� Addis Ababa C?ng h�a d�n ch? Li�n bang Ethiopia, �Th?c h�nh t�n ng??ng th? M?u Tam ph? c?a ng??i Vi?t� ?� ???c ghi danh t?i danh s�ch Di s?n v?n h�a phi v?t th? ??i di?n c?a nh�n lo?i.
�L�n ??ng kh�ng l� gi?i cu?c s?ng sau khi ch?t, c?ng kh�ng ch? b?o con ng??i ta c�i c�ch tu d??ng ?? th�nh ng??i qu�n t?, c?ng ch?ng c� tri?t l� cao si�u hay ph�p b� t�ch n�o ?? d?n d?t con ng??i t?i Thi�n ???ng� nh? c�ch ?�nh gi� c?a Ti?n s? Nguy?n Ng?c Mai. Nh?ng l�n ??ng ?� t?n t?i v� ng? tr? trong ??i s?ng t�m linh d�n gian Vi?t Nam t? r?t l�u v� ph�t huy nh?ng c�ng n?ng c?a n� trong m?t nh�m x� h?i kh�ng nh? l� ?i?u kh�ng th? ph? nh?n, b?i v?y nh?t ??nh ph?i c� ch?c n?ng ri�ng c?a n�.
M?t v�i c�ng tr�nh nghi�n c?u c?a c�c t�c gi? ?i tr??c ?� h� l? cho th?y trong l�n ??ng c� v?n ?? xu?t hi?n s? bi?n ??i t�m l�, � th?c v� c? s? c� m?t c?a y?u t? v� th?c nh?ng ??u ch?a ?i s�u l� gi?i nh?ng kh�a c?nh n�y c?a th?c h�nh nghi l?. V?i qu� tr�nh nghi�n c?u d�i n?m, c�ng tr�nh c?a Ti?n s? Nguy?n Ng?c Mai ?� cho th?y nghi l? l�n ??ng h?u b�ng kh�ng ??n thu?n ch? l� nghi th?c t�n gi�o t�n ng??ng m� c�n l� m?t hi?n t??ng t�m l� ??c th� gi�p c�c con nhang ?? t? m?c m?t s? t�m b?nh m� y h?c hi?n ??i g?i chung l� �r?i lo?n c?m x�c� c� th? ?i?u ch?nh tr?ng th�i t�m l� m� h?i t?nh tr? v? nh?ng tr?ng th�i th�ng th??ng. Th?m ch� c� bi?t ? nh?ng c?n ??ng c� tr??ng t�m linh n?ng l??ng c�n c� th?  �gi?i ph�ng n?ng l??ng ti?m ?n� ?? v??n t?i ng� t�m linh. B?ng c�ch ti?p c?n Nh�n h?c t�n gi�o, T�m l� h?c t�n gi�o v� T�m l� b?nh h?c, Ti?n S? Nguy?n Ng?c Mai ?� c� nhi?u ph�n t�ch, l� gi?i m?i m? khi t�m v? b?n ch?t, c�ng n?ng c?a th?c h�nh nghi l? l�n ??ng c? x?a c?ng nh? l�m r� vai tr�, t�c d?ng v� gi� tr? c?a th?c h�nh nghi l? l�n ??ng hi?n ??i. B?ng vi?c ti?p c?n tr?c ti?p v?i c�c ho?t ??ng th?c h�nh nghi l? l�n ??ng c?a ng??i Vi?t ? ch�u th? B?c B?; nghi�n c?u t?t c? c�c chi?u c?nh trong ??i s?ng t�m sinh l�, v?n h�a, x� h?i c?a c�c Thanh ??ng v?i t? c�ch ch? th? v?n h�a c?a lo?i h�nh t�n ng??ng ??c bi?t n�y, t�c gi? ?� c?t ngh?a ???c nh?ng bi?n ??i trong ??i s?ng t�m sinh l�, ??i s?ng kinh t? - x� h?i mang d?u ?n th?i ??i c?a c�c Thanh ??ng ng�y nay. Nh?ng � th?c v� ??ng l?c h�nh ngh? c?a c�c Thanh ??ng ch?u s? t�c ??ng g� t? b�n ngo�i v�o v?i t? c�ch l� ch? th? x� h?i v� l?nh h?i g� t? b�n trong nghi l? v?i t? c�ch l� ch? th? sinh v?t c?ng ???c t�c gi? ph�n t�ch, l� gi?i m?t c�ch thuy?t ph?c.
�Nghi l? l�n ??ng - L?ch s? v� gi� tr?� kh�ng ch? l� t?ng h?p c?a hai c�ng tr�nh lu?n �n Th?c s? v� lu?n �n Ti?n s?  c?a nh� nghi�n c?u v?n h�a d�n gian Nguy?n Ng?c Mai, m� c�n l� k?t qu? c?a c�c nghi�n c?u kh�c v? m?i li�n/quan h? gi?a th?c h�nh nghi l? l�n ??ng c?a ng??i Vi?t v� c�c th?c h�nh Shaman gi�o, m�a nghi l? t�n gi�o� c?a ng??i nhi?u t?c ng??i kh�c tr�n d?i ??t Vi?t Nam. C�ng tr�nh mang t�nh ch?t chuy�n kh?o, c� k?t c?u ch?t ch?, l�gic v?i m?t dung l??ng ki?n th?c, tri th?c kh�ng nh?. Ngo�i ph?n M? ??u v� K?t lu?n, s�ch g?m hai ph?n, m?i ph?n n?m ch??ng:
- Ph?n I: Nghi l? l�n ??ng - L?ch s? ph�t tri?n.
Ch??ng 1: L�n ??ng h?u b�ng ? ??ng b?ng B?c B? v� l?ch s? ph�t tri?n.
Ch??ng 2: Nghi l? l�n ??ng h?u b�ng ? ch�u th? B?c B? v� m?i quan h? v?i c�c t�n gi�o kh�c trong khu v?c.
Ch??ng 3: Nghi l? l�n ??ng h?u b�ng v� t�n ng??ng th? Th�nh M?u ? ch�u th?  B?c B?.
Ch??ng 4: Hi?n t??ng l�n ??ng h?u b�ng ? ch�u th? B?c B? t? ??i m?i ??n nay v� nh?ng t�c ??ng c?a n?n kinh t? th? tr??ng.
Ch??ng 5: Trang ph?c trong nghi l? l�n ??ng - g�c nh�n v?n h�a.
- Ph?n II: Ch? th? th?c h�nh v� gi� tr? c?a nghi l? l�n ??ng.
Ch??ng 6: Ch? th? v?n h�a l�n ??ng h?u b�ng d??i g�c nh�n ph�n t�m h?c.
Ch??ng 7: Nghi l? l�n ??ng h?u b�ng v� s? chuy?n ??i nh?n th?c v? t�m linh c?a c�c Thanh ??ng hi?n nay.
Ch??ng 8: B?n h?i c?a c�c Thanh ??ng, v?n x� h?i v� nh?ng h? l?y.
Ch??ng 9: Nghi l? l�n ??ng h?u b�ng - nh?ng gi� tr? v? y h?c.
Ch??ng 10: � ngh?a x� h?i, vai tr� c?a nghi l? l�n ??ng h?u b�ng ??i v?i v?n h�a ch�u th? B?c B?.
Cu?n s�ch l� c�ng tr�nh nghi�n c?u chuy�n kh?o c�ng phu, to�n di?n v? nghi l? l�n ??ng v?i nhi?u g�c ?? c?a lo?i h�nh t�n ng??ng nghi l? v?a ??c ?�o v?a ??y tai ti?ng m� nh? t�c gi? k?t lu?n: �T?n t?i tr�n n?n t?ng c?a t�n ng??ng th? th�nh ? Vi?t Nam, l�n ??ng h?u b�ng cho d� x�t ? g�c ?? n�o ?i n?a th� n� v?n c? l� m?t d?ng di?n x??ng v?n h�a ??c th�� N� kh�ng ch? l� m?t c�ch ?ng x? ??c ?�o mang t�nh giai c?p m� c�n l� m?t hi?n t??ng v?n h�a ?i?n h�nh mang b?n s?c v?n h�a Vi?t. ?i?u ?� th? hi?n ? ??c t�nh t?ng h?p, ch?ng x?p ?an xen nhi?u s?c th�i: t�n gi�o t�m l�, v?n h�a, x� h?i��.
Ngo�i ph?n n?i dung b?ng ti?ng Vi?t, trong khi ch? c� m?t b?n d?ch b?ng ti?ng Anh c? cu?n s�ch, t�c gi? ?� t�m t?t n?i dung t?ng ch??ng, t�n ch??ng b?ng ti?ng Anh nh?m gi�p c�c nh� nghi�n c?u v� ??c gi? n??c ngo�i h�nh dung m?t c�ch s? b? gi� tr? c?a nghi l? l�n ??ng trong kho t�ng di s?n v?n h�a c?a d�n t?c ta.
?�nh gi� cao nh?ng n? l?c nghi�n c?u kh�ng ng?ng ngh?, m?t th�i ?? l�m vi?c h?t s?c khoa h?c, nghi�m t�c trong su?t hai m??i l?m n?m kh� kh?n nh?t ??i ng??i c?a TS. Nguy?n Ng?c Mai - m� n�i nh? ch�nh ch? l� �h�nh tr�nh c?m quan, ch?p nh?n v� h?nh ng?!� v?i nghi l? l�n ??ng, Nh� xu?t b?n H� N?i tr�n tr?ng gi?i thi?u cu?n s�ch �Nghi l? l�n ??ng - L?ch s? v� gi� tr?� ??n ?�ng ??o b?n ??c.
 
NH� XU?T B?N H� N?I