Gi?i thi?u sách m?i

L?I GI?I THI?U
Nghi l? lên ??ng là m?t hi?n t??ng v?n hóa dân gian ph?c t?p. T? khi ra ??i, tr?i qua nhi?u th? k?, lên ??ng có s? ph?n khá th?ng tr?m trong l?ch s? ?? t?n t?i và phát tri?n cho ??n ngày nay. Và m?i ?ây, ngày 01/12/2016, t?i phiên h?p ?y ban Liên Chính ph? v? b?o v? di s?n v?n hóa phi v?t th? l?n th? 11 c?a UNESCO di?n ra t?i th? ?ô Addis Ababa C?ng hòa dân ch? Liên bang Ethiopia, “Th?c hành tín ng??ng th? M?u Tam ph? c?a ng??i Vi?t” ?ã ???c ghi danh t?i danh sách Di s?n v?n hóa phi v?t th? ??i di?n c?a nhân lo?i.
“Lên ??ng không lý gi?i cu?c s?ng sau khi ch?t, c?ng không ch? b?o con ng??i ta cái cách tu d??ng ?? thành ng??i quân t?, c?ng ch?ng có tri?t lý cao siêu hay phép bí tích nào ?? d?n d?t con ng??i t?i Thiên ???ng” nh? cách ?ánh giá c?a Ti?n s? Nguy?n Ng?c Mai. Nh?ng lên ??ng ?ã t?n t?i và ng? tr? trong ??i s?ng tâm linh dân gian Vi?t Nam t? r?t lâu và phát huy nh?ng công n?ng c?a nó trong m?t nhóm xã h?i không nh? là ?i?u không th? ph? nh?n, b?i v?y nh?t ??nh ph?i có ch?c n?ng riêng c?a nó.
M?t vài công trình nghiên c?u c?a các tác gi? ?i tr??c ?ã hé l? cho th?y trong lên ??ng có v?n ?? xu?t hi?n s? bi?n ??i tâm lý, ý th?c và c? s? có m?t c?a y?u t? vô th?c nh?ng ??u ch?a ?i sâu lý gi?i nh?ng khía c?nh này c?a th?c hành nghi l?. V?i quá trình nghiên c?u dài n?m, công trình c?a Ti?n s? Nguy?n Ng?c Mai ?ã cho th?y nghi l? lên ??ng h?u bóng không ??n thu?n ch? là nghi th?c tôn giáo tín ng??ng mà còn là m?t hi?n t??ng tâm lý ??c thù giúp các con nhang ?? t? m?c m?t s? tâm b?nh mà y h?c hi?n ??i g?i chung là “r?i lo?n c?m xúc” có th? ?i?u ch?nh tr?ng thái tâm lý mà h?i t?nh tr? v? nh?ng tr?ng thái thông th??ng. Th?m chí cá bi?t ? nh?ng c?n ??ng có tr??ng tâm linh n?ng l??ng còn có th?  “gi?i phóng n?ng l??ng ti?m ?n” ?? v??n t?i ngã tâm linh. B?ng cách ti?p c?n Nhân h?c tôn giáo, Tâm lý h?c tôn giáo và Tâm lý b?nh h?c, Ti?n S? Nguy?n Ng?c Mai ?ã có nhi?u phân tích, lý gi?i m?i m? khi tìm v? b?n ch?t, công n?ng c?a th?c hành nghi l? lên ??ng c? x?a c?ng nh? làm rõ vai trò, tác d?ng và giá tr? c?a th?c hành nghi l? lên ??ng hi?n ??i. B?ng vi?c ti?p c?n tr?c ti?p v?i các ho?t ??ng th?c hành nghi l? lên ??ng c?a ng??i Vi?t ? châu th? B?c B?; nghiên c?u t?t c? các chi?u c?nh trong ??i s?ng tâm sinh lý, v?n hóa, xã h?i c?a các Thanh ??ng v?i t? cách ch? th? v?n hóa c?a lo?i hình tín ng??ng ??c bi?t này, tác gi? ?ã c?t ngh?a ???c nh?ng bi?n ??i trong ??i s?ng tâm sinh lý, ??i s?ng kinh t? - xã h?i mang d?u ?n th?i ??i c?a các Thanh ??ng ngày nay. Nh?ng ý th?c và ??ng l?c hành ngh? c?a các Thanh ??ng ch?u s? tác ??ng gì t? bên ngoài vào v?i t? cách là ch? th? xã h?i và l?nh h?i gì t? bên trong nghi l? v?i t? cách là ch? th? sinh v?t c?ng ???c tác gi? phân tích, lý gi?i m?t cách thuy?t ph?c.
“Nghi l? lên ??ng - L?ch s? và giá tr?” không ch? là t?ng h?p c?a hai công trình lu?n án Th?c s? và lu?n án Ti?n s?  c?a nhà nghiên c?u v?n hóa dân gian Nguy?n Ng?c Mai, mà còn là k?t qu? c?a các nghiên c?u khác v? m?i liên/quan h? gi?a th?c hành nghi l? lên ??ng c?a ng??i Vi?t và các th?c hành Shaman giáo, múa nghi l? tôn giáo… c?a ng??i nhi?u t?c ng??i khác trên d?i ??t Vi?t Nam. Công trình mang tính ch?t chuyên kh?o, có k?t c?u ch?t ch?, lôgic v?i m?t dung l??ng ki?n th?c, tri th?c không nh?. Ngoài ph?n M? ??u và K?t lu?n, sách g?m hai ph?n, m?i ph?n n?m ch??ng:
- Ph?n I: Nghi l? lên ??ng - L?ch s? phát tri?n.
Ch??ng 1: Lên ??ng h?u bóng ? ??ng b?ng B?c B? và l?ch s? phát tri?n.
Ch??ng 2: Nghi l? lên ??ng h?u bóng ? châu th? B?c B? và m?i quan h? v?i các tôn giáo khác trong khu v?c.
Ch??ng 3: Nghi l? lên ??ng h?u bóng và tín ng??ng th? Thánh M?u ? châu th?  B?c B?.
Ch??ng 4: Hi?n t??ng lên ??ng h?u bóng ? châu th? B?c B? t? ??i m?i ??n nay và nh?ng tác ??ng c?a n?n kinh t? th? tr??ng.
Ch??ng 5: Trang ph?c trong nghi l? lên ??ng - góc nhìn v?n hóa.
- Ph?n II: Ch? th? th?c hành và giá tr? c?a nghi l? lên ??ng.
Ch??ng 6: Ch? th? v?n hóa lên ??ng h?u bóng d??i góc nhìn phân tâm h?c.
Ch??ng 7: Nghi l? lên ??ng h?u bóng và s? chuy?n ??i nh?n th?c v? tâm linh c?a các Thanh ??ng hi?n nay.
Ch??ng 8: B?n h?i c?a các Thanh ??ng, v?n xã h?i và nh?ng h? l?y.
Ch??ng 9: Nghi l? lên ??ng h?u bóng - nh?ng giá tr? v? y h?c.
Ch??ng 10: Ý ngh?a xã h?i, vai trò c?a nghi l? lên ??ng h?u bóng ??i v?i v?n hóa châu th? B?c B?.
Cu?n sách là công trình nghiên c?u chuyên kh?o công phu, toàn di?n v? nghi l? lên ??ng v?i nhi?u góc ?? c?a lo?i hình tín ng??ng nghi l? v?a ??c ?áo v?a ??y tai ti?ng mà nh? tác gi? k?t lu?n: “T?n t?i trên n?n t?ng c?a tín ng??ng th? thánh ? Vi?t Nam, lên ??ng h?u bóng cho dù xét ? góc ?? nào ?i n?a thì nó v?n c? là m?t d?ng di?n x??ng v?n hóa ??c thù… Nó không ch? là m?t cách ?ng x? ??c ?áo mang tính giai c?p mà còn là m?t hi?n t??ng v?n hóa ?i?n hình mang b?n s?c v?n hóa Vi?t. ?i?u ?ó th? hi?n ? ??c tính t?ng h?p, ch?ng x?p ?an xen nhi?u s?c thái: tôn giáo tâm lý, v?n hóa, xã h?i…”.
Ngoài ph?n n?i dung b?ng ti?ng Vi?t, trong khi ch? có m?t b?n d?ch b?ng ti?ng Anh c? cu?n sách, tác gi? ?ã tóm t?t n?i dung t?ng ch??ng, tên ch??ng b?ng ti?ng Anh nh?m giúp các nhà nghiên c?u và ??c gi? n??c ngoài hình dung m?t cách s? b? giá tr? c?a nghi l? lên ??ng trong kho tàng di s?n v?n hóa c?a dân t?c ta.
?ánh giá cao nh?ng n? l?c nghiên c?u không ng?ng ngh?, m?t thái ?? làm vi?c h?t s?c khoa h?c, nghiêm túc trong su?t hai m??i l?m n?m khó kh?n nh?t ??i ng??i c?a TS. Nguy?n Ng?c Mai - mà nói nh? chính ch? là “hành trình c?m quan, ch?p nh?n và h?nh ng?!” v?i nghi l? lên ??ng, Nhà xu?t b?n Hà N?i trân tr?ng gi?i thi?u cu?n sách “Nghi l? lên ??ng - L?ch s? và giá tr?” ??n ?ông ??o b?n ??c.
 
NHÀ XU?T B?N HÀ N?I