Báo cao chuyên đề tại sinh hoạt khoa học ở viện nghiên cứu tôn giáo
Bàn thờ trong nhà thầy pháp shaman của người Mông Trắng có nhiều điểm rất đặc biệt. Ngoài bát hương thông thường còn có những vật dụng thiêng như bộ Xiêng nênh, cồng, cặp âm - dương còn là những cuộn sợi vải đỏ.
Mộc bản là kho di sản quý giá còn lưu lại đến nay nhưng không phải ai cũng được tiếp cận và biết được hết giá trị của nó. Ngoài giá trị về những kiến thức tôn giáo, Mộc bản còn lưu trữ rất nhiều những dung lượng kiến thức khác về chính trị, luật pháp, y học, nghệ thuật...
Trong thần điện thờ Mẫu rắn bao giờ cũng có cặp đôi. Đây là nét đặc trưng và cũng là một mật mã văn hóa.
Gặp lại cố nhân!
Giữa thung lũng đại ngàn
Chiều Mai Châu tím ngát
Gặp lại người xưa
Xiết vội bờ vai tóc rối
Thảng mấy câu ân tình
Người đi... tôi ở lại
Giữa ngã ba đường
Nước mắt tràn
Trong nắng quái chiều hôm !
N.M
Chuyến đi về các tỉnh miền núi phía Bắc để khảo sát ghi hình về các thực hành nghi lễ shaman đã đem lại nhiều thông tin quý giá. Mục kích chứng kiến thưc hành nghi lễ shaman của người Mông Trắng, nghi lễ then của Thày Tào, thầy Then của người Tày Cao bằng mới thấy tín ngưỡng dân gian của các dân tộc thiểu số còn vô vàn ẩn số.
chuyến điền dã tại một cơ sở đạo giáo ở Hải Dương cho thấy xu hướng phục hồi các loại hình tôn giáo dân gian đang rất mạnh mẽ. thậm chí thu hút cả một PGS triết học về làm môn đệ của đạo giáo. Nhưng khi bước vào thần điện tại đây thì đúng thật là một hỗn độn các thần, triết gia, anh hùng dân tộc...
Đình Hoàng sơn theo các cụ cho biết có từ thời tiền cổ, đình thờ tiền Thần, hậu phật. Đây là nơi thờ ngũ vị đại vương gồm: Phạm Tu, Khổng thành, Đông Hải, Bắc Hải, Nam Hải
Hội thảo khoa học quốc tế: tôn giáo, Kinh tế và cộng đông ASEAN đã cho thấy tôn giáo không chỉ là hình thái ý thức hệ, thưc thể xã hội mà còn là một nguồn lực to lớn về kinh tế. Các tham luận khoa học cũng cho thấy ở quốc gia nào có tự do tôn giáo thì ở đó huy động được nhiều nguồn lực tôn giáo nhất cho phát triển kinh tế, xã hội và phát triển con người.
Tham dự hội thảo về văn hóa núi mới thấy rằng văn hóa núi non quả thực là một di sản tuyệt vời của thiên nhiên ban tặng, không chỉ cho con người nguòn gen quý hiếm, che chắn bão giông, tạo ra thế vượng trường tồn của đất nước mà còn là nơi để con người ta có thể tu luyện và đón nhận thần khí của bà mẹ thiên nhiên.
Khái niêm và loại hình tôn giáo, tín ngưỡng với những nội hàm như thế nào vẫn là đề tài gây tranh luận ở việt nam và hiện chưa có sự thống nhất giữa các nhà nghiên cứu, giới quản lý. Trong bối cảnh nhà nghiên cứu chịu sự chi phối từ các khái niệm quan phương, bài viết này tập trung vào lược thuật các khái niệm, quan niệm của các nhà nghiên cứu tôn giáo tây - ta, ngõ hầu làm rõ thêm nội hàm các khái niệm.
Bài viết đã đăng trong tạp chí Tuyên giáo số 10/2017.
Với chức năng cơ bản là điểm tựa tinh thần cho con người khi gặp những vấn đề bế tắc trong cuộc sống; là hạt nhân của văn hóa làng/cộng đồng, tín ngưỡng dân gian nói chung, thực hành tín ngưỡng dân gian nói riêng vẫn phát huy những tác dụng nhất định của nó với cá nhân và cộng đồng trong xã hội hiện nay.
- Trong bối cảnh văn hóa tâm linh, tôn giáo phục hồi mạnh mẽ ở việt nam trong những năm gần đây thì vấn đề du lịch tâm linh cũng đang là khuynh hướng khá phổ biến trong cộng đồng các tín đồ nói riêng và cộng đồng dân cư nói chung. Du lịch tâm linh đã góp phần làm khởi sắc thêm các khía cạnh của kinh tế du lịch, giải quyết công việc làm cho nhiều lực lượng lao động nhàn rỗi, tìm ra lối thoát cho kinh tế địa phương, khởi sắc và phục hồi nhiều khía cạnh văn hóa, tín ngưỡng dân gian… nhưng du lịch tâm linh cũng đang kéo theo khá nhiều vấn đề hệ lụy như kinh doanh di tích, tranh chấp giữa các chủ thể quản lý, môi trường văn hóa của di tích bị biến dạng cũng như tạo ra những biến đổi mạnh mẽ trong thực hành tôn giáo tín ngưỡng. Bài viết này tập trung vào tìm hiểu thực trạng du lịch tâm linh ở Việt Nam, những cứ liệu hệ lụy mà hình thức du lịch này đã và đang đem lại trong xã hội VN ngõ hầu tìm ra những nguyên nhân và giải pháp thích hợp.
Trong những tuyên bố về phát triển con người của UNESCO là “ của cải đích thực của một quốc gia là con người của quốc gia đó. Con người vừa là mục tiêu, nhưng cũng là động lực của sự phát triển, vì thế trong một ngành/ nền sản xuất thì yếu tố nguồn nhân lực là vô cùng quan trọng và trong một quốc gia thì yếu tố con người cũng là khâu then chốt.
1. Đặt vấn đề:
Đạo thờ mẫu và nghi lễ lên đồng đã từng tồn tại ở Việt Nam ít nhất là hơn 10 thế kỷ, đây cũng là một loại hình tôn giáo gây khá nhiều tranh luận cũng như chịu nhiều tai tiếng, điều tiếng, chính vì điều này nên nó đã thu hút không ít các nhà khoa học, các cấp quản lý (văn hóa & tôn giáo). Ngay cả khi hát văn đã được công nhận là “di sản văn hóa phi vật thể” thì xung quanh nghi lễ lên đồng vẫn còn có nhiều ý kiến trái chiều. Vấn đề không chỉ ở câu hỏi đặt ra “liệu có nên di sản hóa lên đồng” mà còn nằm ở cái ý nghĩa đích thực của đạo thờ mẫu là ở đâu?. Mặc dù công trình chuyên khảo về “nghi lễ lên đồng lịch sử và giá trị” của tôi đã từng đề cập và giải bài toán này một cách khá kĩ lưỡng dưới góc nhìn của tôn giáo học, nhân học, tâm lý bệnh học. Bài viết này một lần nữa khẳng định thêm những giá trị tất yếu của đạo mẫu & nghi lễ lên đồng.
1. Khái niệm về TGTT và những tranh luận
Tôn giáo truyền thống là khái niệm mà Viện nghiên cứu tôn giáo đưa ra trong những năm trở lại đây để chỉ một loại hình tôn giáo vẫn thường được gọi bằng khái niệm tín ngưỡng/ tín ngưỡng dân gian. Trên thực tế thì loại hình tôn giáo này cũng đã được giới học thuật thế giới gọi bằng nhiều khái niệm khác nhau tùy theo cách tiếp cận khác nhau với loại hình tôn giáo này mà nó được gọi là ‘tôn giáo sơ khai’ (Tocarep); “Tôn giáo nguyên thủy”(Unixôn Uônlixơ); Đa thần luận (Vônnay, 1971 , Oguytsto Conto 1910 ) hay “tôn giáo trình độ thấp” (Tomaxow A helixow (1940); “tôn giáo tự nhiên” (Tile) hoặc “Đa thần giáo”…
Bậc đào tạo Tên cơ sở đào tạo Chuyên ngành Năm tốt nghiệp Đại học Đại học tổng hợp Dân học học 1994 Thạc sỹ Viện nghiên cứu văn hóa,Viện Hàn lâm KHXHVN Văn hóa dân...