Trang web cá nhân của TS Nguyễn Ngọc Mai - Viện Nghiên cứu Tôn giáo
Chia sẻ tri thức, khai thông trí tuệ
Vai trò của tín ngưỡng trong đời sống xã hội ở việt nam hiện nay
- 12/11/2017 09:04:00 PM
- Đã xem: 24007
- Phản hồi: 0
Bài viết đã đăng trong tạp chí Tuyên giáo số 10/2017.
Với chức năng cơ bản là điểm tựa tinh thần cho con người khi gặp những vấn đề bế tắc trong cuộc sống; là hạt nhân của văn hóa làng/cộng đồng, tín ngưỡng dân gian nói chung, thực hành tín ngưỡng dân gian nói riêng vẫn phát huy những tác dụng nhất định của nó với cá nhân và cộng đồng trong xã hội hiện nay.
Du lịch tín ngưỡng tâm linh ở Việt Nam: Khía cạnh kinh tế - xã hội
- 12/11/2017 08:47:11 PM
- Đã xem: 5327
- Phản hồi: 0
- Trong bối cảnh văn hóa tâm linh, tôn giáo phục hồi mạnh mẽ ở việt nam trong những năm gần đây thì vấn đề du lịch tâm linh cũng đang là khuynh hướng khá phổ biến trong cộng đồng các tín đồ nói riêng và cộng đồng dân cư nói chung. Du lịch tâm linh đã góp phần làm khởi sắc thêm các khía cạnh của kinh tế du lịch, giải quyết công việc làm cho nhiều lực lượng lao động nhàn rỗi, tìm ra lối thoát cho kinh tế địa phương, khởi sắc và phục hồi nhiều khía cạnh văn hóa, tín ngưỡng dân gian… nhưng du lịch tâm linh cũng đang kéo theo khá nhiều vấn đề hệ lụy như kinh doanh di tích, tranh chấp giữa các chủ thể quản lý, môi trường văn hóa của di tích bị biến dạng cũng như tạo ra những biến đổi mạnh mẽ trong thực hành tôn giáo tín ngưỡng. Bài viết này tập trung vào tìm hiểu thực trạng du lịch tâm linh ở Việt Nam, những cứ liệu hệ lụy mà hình thức du lịch này đã và đang đem lại trong xã hội VN ngõ hầu tìm ra những nguyên nhân và giải pháp thích hợp.
Căn tính & lối sống của người Việt - những rào cản trong phát triển con người
- 03/01/2017 02:00:00 AM
- Đã xem: 7606
- Phản hồi: 0
Trong những tuyên bố về phát triển con người của UNESCO là “ của cải đích thực của một quốc gia là con người của quốc gia đó. Con người vừa là mục tiêu, nhưng cũng là động lực của sự phát triển, vì thế trong một ngành/ nền sản xuất thì yếu tố nguồn nhân lực là vô cùng quan trọng và trong một quốc gia thì yếu tố con người cũng là khâu then chốt.
Giá trị của thờ mẫu & nghi lễ lên đồng trong bối cảnh văn hóa, xã hội Việt Nam
- 02/01/2017 11:04:00 PM
- Đã xem: 2407
- Phản hồi: 0
1. Đặt vấn đề:
Đạo thờ mẫu và nghi lễ lên đồng đã từng tồn tại ở Việt Nam ít nhất là hơn 10 thế kỷ, đây cũng là một loại hình tôn giáo gây khá nhiều tranh luận cũng như chịu nhiều tai tiếng, điều tiếng, chính vì điều này nên nó đã thu hút không ít các nhà khoa học, các cấp quản lý (văn hóa & tôn giáo). Ngay cả khi hát văn đã được công nhận là “di sản văn hóa phi vật thể” thì xung quanh nghi lễ lên đồng vẫn còn có nhiều ý kiến trái chiều. Vấn đề không chỉ ở câu hỏi đặt ra “liệu có nên di sản hóa lên đồng” mà còn nằm ở cái ý nghĩa đích thực của đạo thờ mẫu là ở đâu?. Mặc dù công trình chuyên khảo về “nghi lễ lên đồng lịch sử và giá trị” của tôi đã từng đề cập và giải bài toán này một cách khá kĩ lưỡng dưới góc nhìn của tôn giáo học, nhân học, tâm lý bệnh học. Bài viết này một lần nữa khẳng định thêm những giá trị tất yếu của đạo mẫu & nghi lễ lên đồng.
Nghiên cứu tôn giáo truyền thống ở Việt Nam những thành tựu và thách thức
- 02/01/2017 11:02:00 PM
- Đã xem: 3353
- Phản hồi: 0
1. Khái niệm về TGTT và những tranh luận
Tôn giáo truyền thống là khái niệm mà Viện nghiên cứu tôn giáo đưa ra trong những năm trở lại đây để chỉ một loại hình tôn giáo vẫn thường được gọi bằng khái niệm tín ngưỡng/ tín ngưỡng dân gian. Trên thực tế thì loại hình tôn giáo này cũng đã được giới học thuật thế giới gọi bằng nhiều khái niệm khác nhau tùy theo cách tiếp cận khác nhau với loại hình tôn giáo này mà nó được gọi là ‘tôn giáo sơ khai’ (Tocarep); “Tôn giáo nguyên thủy”(Unixôn Uônlixơ); Đa thần luận (Vônnay, 1971 , Oguytsto Conto 1910 ) hay “tôn giáo trình độ thấp” (Tomaxow A helixow (1940); “tôn giáo tự nhiên” (Tile) hoặc “Đa thần giáo”…
Những ảnh hưởng của văn hóa tín ngưỡng dân gian tới nhân cách con người Bắc Ninh
- 02/01/2017 10:58:00 PM
- Đã xem: 2637
- Phản hồi: 0
Con người là sản phẩm của tự nhiên và xã hội, nhưng “bản chất con người không phải là một cái trừu tượng cố hữu của cá nhân riêng biệt. Trong tính hiện thực của nó, bản chất con người là tổng hòa những quan hệ xã hội” . ở một phương diện khác con người cũng là sản phẩm của tự nhiên và xã hội. Điều này cho thấy để nhận diện về con người ở bất cứ vùng, miền và quốc gia nào thì cần phải xem xét tới các yếu tố tự nhiên, xã hội và lịch sử phát triển tộc người đó, từ đó mới có thể nhận diện được đúng và chính xác nhân cách của anh ta.
Những giá trị cơ bản trong thực hành tín ngưỡng tam phủ của người Việt
- 02/01/2017 10:55:00 PM
- Đã xem: 2072
- Phản hồi: 0
Trong hầu hết các loại hình tôn giáo tín ngưỡng truyền thống ở việt nam thì có lẽ thờ thần, thánh là một loại hình tiêu biểu nhất. Tiêu biểu không chỉ bởi bề dày trong lịch sử của nó mà còn là loại hình tâm linh chiếm thị phần số đông trong dân chúng Việt Nam.
Tìm hiểu những giá trị cơ bản của tôn giáo truyền thống ở Việt Nam
- 02/01/2017 08:52:00 PM
- Đã xem: 1471
- Phản hồi: 0
Không giống như các tôn giáo lớn khác ở Việt Nam, tôn giáo truyền thống ở Việt Nam tồn tại khá đa dạng dưới rất nhiều loại hình thờ cúng khác nhau mà nếu phân loại thì có thể chia thành các hình thức sau: thờ nhân thần (gồm những người có công với dân, với nước (đánh giặc, lập làng, lập ấp, truyền nghề, chữa bệnh…) những đối tượng này được thờ tự tại các đình, đền, miếu, nghè và đều được dân tôn xưng là thần, thánh hoặc nhà nước phong kiến trung ương phong thần (hiện nay các cơ sở thờ tự còn lưu giữ được khá nhiều sắc phong như thế); thờ cúng tổ tiên (là hình thức thờ cúng linh hồn tổ tiên trong gia đình, gia tộc); thờ nhiên thần (là hình thức thờ các sức mạnh huyền bí của tự nhiên được coi là có thần: thần núi, thần nước, thần rừng, thần đất, thần cây, thần rắn, thần đá (thạch linh)…
Phản hồi của TS Nguyễn Ngọc Mai về buổi phỏng vấn trên VTC14
- 14/10/2016 12:50:00 AM
- Đã xem: 1406
- Phản hồi: 0
Sau khi VTC 14 phát trên sóng truyền hình về mục “lễ vu lan” và “tục cúng xá tội vong nhân” và có trích đoạn phỏng vấn của tôi (Nguyễn Ngọc Mai) về mối liên hệ giữa hai lễ thức này thì đã nhận được một số phản hồi khá bức xúc của một số Fan của báo giác ngộ cũng như bài đăng của tác giả Tấn Khang.
Đừng nghĩ hầu đồng nhiều là được thăng quan tiến chức
- 14/10/2016 12:07:00 AM
- Đã xem: 2201
- Phản hồi: 0
Nghi thức hầu đồng là một loại hình được VN gửi hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận là di sản văn hoá phi vật thể của nhân loại. Tuổi Trẻ có cuộc trò chuyện với TS Nguyễn Ngọc Mai, trưởng phòng nghiên cứu Tôn giáo & tín ngưỡng truyền thống (Viện nghiên cứu Tôn giáo).
Tìm hiểu những giá trị cơ bản của tôn giáo truyền thống ở Việt Nam
- 16/08/2016 10:35:00 PM
- Đã xem: 5633
- Phản hồi: 0
Sự xuất hiện từ rất sớm, và có khả năng tồn tại độc lập với thể chế chính trị, cùng những tác động không nhỏ của tôn giáo tới con người, xã hội và văn hóa đã buộc khoa học xã hội và chính trị học phải nhìn nhận lại tôn giáo như một thực thể xã hội. Điều này đã tạo ra những chuyển biến mới trong nhận thức về tôn giáo nói chung và hệ giá trị của tôn giáo nói riêng. Bài viết này tâp trung vào việc tìm hiểu và làm rõ những giá trị cơ bản của tôn giáo truyền thống ở Việt Nam trên các khía cạnh: luân lý, giáo dục, đạo đức và lịch sử.
Sản nghiệp văn hoá Thăng Long- Hà Nội & một số vấn đề về nhận thức trong mối quan hệ với phát triển KT- XH
- 16/08/2016 10:31:00 PM
- Đã xem: 1227
- Phản hồi: 0
Cùng với việc hưởng ứng phát động của UNESCO về thập kỷ văn hoá, công cuộc đổi mới của Đảng sau 1986 đã mở ra luồng gió mới cho phát triển kinh tế xã hội và một bước ngoặt mới trong nhận thức về văn hoá và các giá trị của văn hoá trong phát triển xã hội. Quan điểm này đã được thể hiện trong nghị quyết các kỳ đại hội VI – VII - VIII, văn hoá trở thành nội lực phát triển KT- XH, thành mục tiêu trong phát triển đa ngành trong đó có ngành văn hoá. Ba mươi năm đã qua cũng là ba mươi năm Chính quyền và nhân dân Hà Nội triển khai tinh thần nghị quyết hội nghị TW 4 khoá VII (1993) cho đến nay thực sự cho thấy văn hoá là nguyên nhân, là động lực là mục tiêu của sự phát triển
Ai cũng có thể xuất hiện khả năng ngoại cảm?
- 23/03/2016 09:23:00 PM
- Đã xem: 1475
- Phản hồi: 0
Những nhà nghiên cứu hàng đầu Việt Nam và thế giới đã chứng minh: khả năng ngoại cảm là có thực và nó có thể xuất hiện ở bất cứ người nào, bất cứ lứa tuổi nào.
Phương pháp phỏng vấn sâu trong nghiên cứu nhân học
- 17/03/2016 10:32:00 AM
- Đã xem: 6790
- Phản hồi: 0
Phỏng vấn sâu trong nghiên cứu nhân học là một trong những phương pháp nghiên cứu quan trọng đối với các ngành khoa học xã hội và nhân văn, trong đó có ngành nghiên cứu tôn giáo. Phương pháp này thích hợp nhất và hiệu quả nhất trong những nghiên cứu làm rõ bản chất của vấn đề, động cơ của hành động. Bài viết này chia sẻ một vài kinh nghiệm áp dụng phương pháp phỏng vấn sâu nhân học trong nghiên cứu trường hợp lên đồng ở châu thố Bắc Bộ.
Giới thiệu Cuốn sách Nghi lễ lên đồng lịch sử và giá trị của TS Nguyễn Ngọc Mai
- 17/03/2016 08:47:00 AM
- Đã xem: 1591
- Phản hồi: 0
Công trình nghiên cứu về "Nghi lễ lên đồng: lịch sử và giá trị " đã được bổ xung, sửa chữa và tái bản. Sách đẫ có mặt trên thị trường miền Bắc.Sau khi sửa chữa bổ xung để tham dự giải thưởng năm 2017 của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam. Công trình nghiên cứu về "Nghi lễ lên đồng" đã nhanh chóng được chính tác giả và ekip biên tập của nhà xuất bản Hà Nội đưa vào in ấn và phát hành trên toàn quốc. Công trình ra đời là để tri ân với Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, tri ân với bạn bè, độc giả và quê hương Nam Định và các Thanh đồng. Sách được biên tập hết sức kỹ lưỡng có nghề, thiết kế đồ họa đẹp và độc đáo, đặc biệt in trên chất liệu giấy siêu nhẹ bắt sáng, không làm mỏi, hoa mắt người đọc. Sách mới đã có mặt trên thị trường: Đinh lễ, Nguyễn Xí, Tràng Tiền và nhiều nhà sách trên địa bàn Hà Nội. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc cả nước.
( Các cá nhân, tập thể có nhu cầu mua sách nhưng ở xa có thể liên hệ trực tiếp với số điện thoại sau: 0903266683 - Khánh Ly hoặc liên hệ tác giả: 0982376655 sẽ có dịch vụ gửi sách tận tay)
Các tin khác
Quá trình đào tạo của TS Nguyễn Ngọc Mai
Bậc đào tạo Tên cơ sở đào tạo Chuyên ngành Năm tốt nghiệp Đại học Đại học tổng hợp Dân học học 1994 Thạc sỹ Viện nghiên cứu văn hóa,Viện Hàn lâm KHXHVN Văn hóa dân...
- Đang truy cập7
- Hôm nay1,268
- Tháng hiện tại39,408
- Tổng lượt truy cập6,672,912
