tri?t l nhn sinh trong tn ng??ng th? cng Hng V??ng

N?m trong dng ch?y c?a v?n ha th? cng t? tin, th? cng vua Hng khng ch? th? hi?n chi?u kch ?ng x? c?a hi?n t?i v?i qu kh? m cn l m?t tn ng??ng, l? h?i bao hm nhi?u tri?t l nhn sinh su s?c c?a m?t dn t?c nh?n th?c r r?t v? ngu?n g?c c?a mnh v mong mu?n trao truy?n l?i cho cc th? h? ngn sau nh?ng m?t m v?n ha. Trong b?i c?nh cc bi vi?t v? l? h?i ??n Hng cho t?i nay khng h? t, bi vi?t ny t?p trung vo gi?i m cc khi ni?m lin quan ??n vua Hng v h? th?ng cc gi tr? nhn sinh c?a tn ng??ng v l? h?i th? cng Hng V??ng.
Key word: Hng V??ng; Kinh ? Phong Chu; Th? cng vua t?.

Tri?t l nhn sinh trong  tn ng??ng th? cng Hng V??ng

* Th? cng Hng V??ng ? Vi?t Nam l m?t di?n trnh l?ch s? truy tm v? c?i r?
            Th? cng Hng v??ng cho ??n nay ? tr? nn qu quen thu?c v?i ng??i Vi?t Nam, v?n ?? khng ch? l kh?p n?i c ng??i Vi?t Nam sinh s?ng ??u c ??n th? vua Hng m c? VN ? c ngy gi? t?. ???c coi l ngy qu?c gi? nn ton dn ???c ngh? ngy l? k? ny ?? h?i h??ng tm linh v th?p nn tm h??ng quy h??ng v? c?i r?. Tuy nhin, th? cng Hng v??ng c t? bao gi? v khi no th tn g?i Hng v??ng tr? thnh tn chnh th?c trong h?ng s? v?n ha Vi?t Nam th khng ph?i ai c?ng r.
Chi?m l?nh m?t kho?ng th?i gian kh di h?n 2000 n?m d?ng n??c (t? 2879 258 Trcn), nh?ng cc thng tin v? tri?u ??i Hng v??ng v cc vua Hng th?c s? ch? d?a vo truy?n thuy?t v m?t s? c? li?u huy?n tho?i dn gian cn st l?i ? khu v?c quanh ni Ngh?a L?nh (Ph Th?). Hng v??ng c thn th?, s? nghi?p th? no v?n l nh?ng kh?ang tr?ng cn c?n nhi?u ki?n gi?i. Ng??c dng l?ch s? cc ti li?u chp v? Hng V??ng s?m nh?t ch? th?y trong L?nh nam chch qui v Vi?t ?i?n u linh v?i nh?ng thng tin cn ph? nhi?u mu s?c huy?n ho?c. V? sau trong m?t vi b? s? chnh th?ng ??i vi?t s? k ton th? th?i ??i Hng V??ng c?ng ???c bin chp nh?ng ch? ??a vo ph?n ngo?i k?, sau ny trong Vi?t Nam s? l??c c?a Tr?n Tr?ng Kim th ph? h? Hng v??ng m?i ???c bin chp thnh h? H?ng Bng t??ng ??i r rng nh? sau:
Th?n nng
?? Minh (chu ba ??i c?a th?n Nng) + V? N?
 
                                                                  ?? Nghi: vua ph??ng B?c     L?c t?c: vua ph??ng Nam
                                                                                                 
                                                                                       ?? Lai
                                                                     u c?                 +           Sng lm (l?c Long qun)
 
B?c tr?m tr?ng: Hng V??ng l con c?
 
  Text Box: B?c tr?m tr?ng: Hng V??ng l con c?
  
 

          Theo ph? h? ny th Hng V??ng l dng di c?a Th?n Nng v l ng??i ? l?p nn nh n??c V?n Lang, ?ng ? ? Phong Chu. ? c?ng l th?i k? ko di t? v?n ha Phng Nguyn ?ng S?n (theo phn k? kh?o c? h?c). V?i hnh thi kinh t? nng nghi?p c?n v nng nghi?p n??c, c? dn V?n lang chnh l ch? nhn c?a v?n minh sng H?ng. Do ? t? tn gio ??n v?n ha, l?i s?ng, n?p ngh?, t? duy ??u hnh thnh trn n?n t?ng nng, ng? nghi?p. Ngy nay nh?ng m?t m v?n ha c?a th?i ??i ny v?n t?n t?i ?y ? trong cc l? m?t c?a cc l? h?i vng Trung du v ??ng b?ng chu th? B?c b? v trn nh?ng d?i hoa v?n c?a tang tr?ng ??ng hay trong k ?c c?a ng??i M??ng.
Th?c t? cho ??n nay ngoi cc t? li?u kh?o c? h?c v m?t s? t? li?u d s? ? nu ? trn th v?n ch?a c t? li?u thnh v?n no bin chp v? th?i k? h?n 2000 n?m ny c?a cc tri?u ??i vua Hng. Nh?ng Hng v??ng v nh n??c V?n lang v?n ???c kh?ng ??nh v t?n t?i v?ng b?n trong lng ng??i dn Vi?t Nam. Tm th?c con L?c chu H?ng v?n l ni?m t? ho c?a tri?u tri?u ng??i dn ??t Vi?t. ?i?u ny cho th?y th?c dn t?c v m?t ni?m kin tin su s?c c?a nhi?u l?p th? h? Vi?t Nam x?a c?ng nh? nay. V?n ?? l truy?n thuy?t, th?n tho?i qua l?ng knh ni?m tin tn gio ? tr? thnh l?ch s? hay d?u tch v? cc vua Hng cn l?u d?u trong nhi?u m?t m c?a v?n ha dn gian, dn t?c h?c, kh?o c? ?? ?? s?c thuy?t ph?c cho s? hi?n di?n c?a m?t th?i k? Th??ng c? th?i ??i[1]
  Trong h?i th?o khoa h?c v? kinh ? V?n Lang do Vi?n nghin c?u l?ch s? t? ch?c thng 12/ 1994 t?i thnh ph? Vi?t Tr - Ph Th?[2], ? cho th?y khi ni?m Kinh ? ch? l m?t cch hi?u ch?a th?c t? t??ng v? khi ni?m ?ng ? ? V?n Lang c?a cc nh nghin c?u l?ch s? sau ny. Trong cc ti li?u c?a cc nh lm s? th?i trung ??i, nguyn v?n sch L?nh Nam Chch qui  ch? chp ??n gi?n m chnh xc l Hng v??ng ??n ? ??t Vi?t Tr. Nh? v?y ??n ? l khi ni?m hon ton khc v?i ?ng ?. Trong khi ?ng ? l d?n th?ng ??n cch hi?u kinh ? (???c hi?u khng ch? l n?i vua ? m cn c c? c?u trc v di?n m?o c?a m?t thnh th? - ?? ? c? ??i v trung c? c? ?i?n nh? v?n th??ng th?y ph? qut trong l?ch s? Chu u, Chu , c?ng nh? ? Trung Qu?c v ??i Vi?t sau ny)[3]. Trong khi ? n?i m vua Hng ??n ?  (Vi?t Tr) th?c ra ? ch? l ch? khu v?c sinh s?ng c?a cc vua Hng, gi?ng nh? cc Ch?, Chi?ng c?a  Cun ? ng??i M??ng v chu M??ng c?a a Nha (? ng??i Thi). ?y c?ng l l do khng tm th?y d?u hi?u c?a thnh quch, cung ?i?n t?i n?i ?y. C?ng nh? v?y Hng v??ng l khi ni?m c ngu?n g?c t? ?u? Ph?i ch?ng ngay t? khi kh?i nghi?p cc th? l?nh ny ? c danh x?ng vua Hng?
Nghin c?u c?u trc x h?i M??ng c?a Cuisinier nh?ng n?m ??u th? k? XX v nghin c?u c?a Tr?n T? sau ny cho th?y trong x h?i M??ng c t?ng l?p qu t?c v?i tn g?i Lang, Cun. C?ng trong bo co khoa h?c c?a mnh gio s? L V?n Lan ? cho bi?t: Hng l khi ni?m b?t ngu?n t? Cun/ Khun/ Khu rung (ch? ng??i ??ng ??u b? l?c, b? t?c) v ???c bi?n m thnh Hng, ???c phng ng??c v ghp thm vo ch? ( v ngh?a ) V??ng (vua) ? th?i Trung c? m thnh Hng v??ng[4]. Trong m?t ti li?u khc c?a Bnh Nguyn L?c[5] c?ng cho bi?t ng??i M??ng g?i cc t tr??ng c?a h? l P Khul[6]. ?y l khi ni?m ch? ng??i ??ng ??u b? t?c v cn ???c g?i d??i cc tn Khun Ch??ng/ Tr??ng ? nhi?u khu v?c c? tr c?a c? dn Bch Vi?t[7]. V v?y ta th?y khi ni?m Khun Ch??ng/ Ch??ng/ Tr??ng th??ng ???c dng ring ?? gn cho h? c?a nh?ng c nhn thu?c t?ng l?p trn, t?ng l?p qu t?c[8]. Th?c ch?t Hng v??ng lc b?y gi? l nh?ng qun ch? b? l?c ?ang trn ???ng ho?c m?i hnh thnh qun ch? nh n??c. Ch? V?n Lang c?ng l m?t cch g?i v? m?t c?ng ??ng t?c ng??i c t?c v?, x?m mnh ? Vi?t Nam, ngoi ra Lang cn c ngh?a ch? con ng??i, ng??i ?n ng [9], . Nh? v?y, cho d ngu?n g?c c?a  Hng v??ng m?, t? th? no v?n ch? ra r?ng ?y l nhn v?t ??ng ??u th? l?nh c?a b? l?c Vi?t/ Vi?t Th??ng/ L?c Vi?t th?i b?y gi?, v b? l?c ? th?c m?t cch r rng v? c?ng ??ng t?c ng??i c?a mnh. M??i tm ??i Hng v??ng c?ng l con s? ??c l? ch? s? chuy?n giao quy?n l?c l?u truy?n qua nhi?u ??i Cun/ Khun ? khu v?c Phong Chu v m? r?ng ra cc khu v?c xung quanh. Khi quy?n l?c chuy?n giao t? Hng qua Th?c th ng??i Vi?t Nam lc by gi? ? c s? h?p nh?t hai b? l?c Ty u (g?c Ty Thi) v L?c Vi?t thnh m?t kh?i th?ng nh?t ?? cng ??i ph v?i s? bnh tr??ng v? ph??ng Nam c?a ?? ch? T?n pha B?c. Truy?n thuy?t c?u ch?a cheng va (chn cha tranh vua) c?a ng??i Ty v?n cn l?u r d?u ?n c?a cc cu?c tranh ginh c?a cc th? l?c ??a ph??ng ?? ?i ??n h?p nh?t dn t?c. ? l l do m huy?n tho?i, truy?n thuy?t v? Hng v??ng, Th?c v??ng tr? thnh ?i?m ch?t trong tm th?c nhi?u t?c ng??i trn ??t Vi?t Nam.
*Th? cng Hng v??ng c t? khi no?
N?m 1372 Hn lm vi?n h?c s? H? Tng Th?c l ng??i ??u tin ??a cc vua Hng v?i t? cch l m?t nhn v?t l?ch s? vo chnh s? trong ti li?u Vi?t Nam th? ch. Sch Vi?t s? l??c (so?n 1377) chp v? Hng v??ng d?ng n??c V?n Lang nh?ng v?i t? cch nh? m?t php s? ti gi?i thu tm ???c quy?n l?c cc b? t?c ?? tr? thnh v? th? l?nh t?i cao c?a b? l?c. N?m 1435 D? ??a ch c?a Nguy?n Tri ? nh?c ??n Hng v??ng theo th? t?ch ??i Tr?n nh? m?t ni?m t? ho dn t?c. D??i th?i L Thnh Tng (1460 1497) ngi ? cho l?p Ng?c Ph? Hng v??ng v?i tn g?i ??y ?? l ng?c ph? c? truy?n v? 18 ??i thnh v??ng tri?u Hng. T? ? vi?c th? cng Hng V??ng tr? thnh chnh th?ng. Sau ny ??n ??i Nguy?n cc vua Nguy?n c?ng r?t l?u tm ??n khu di tch ??n Hng v tn ng??ng th? cng Hng v??ng. N?m 1874 Vua T? ??c l?nh cho t?ng ??c Tam tuyn Nguy?n B Nghi xy d?ng l?ng Hng v??ng ngay c?nh ??n Th??ng, n?m 1917 d??i tri?u Kh?i ??nh b? l? c?ng chnh th?c g?i cng v?n phi quan hng t?nh c?a Ph Th? l?y ngy 10 3 m l?ch h?ng n?m ?? c? hnh qu?c t?, cc quan l?i ph?i m?c ph?m ph?c ln ??n Hng thay m?t ton dn cng t?[10]. N?m 2007, qu?c h?i, nh n??c Vi?t Nam ? cng nh?n l?y ngy 10 thng 3 m l?ch chnh th?c l ngy gi? cc vua Hng. Bi?u t??ng linh thing c?a dn t?c tr? l?i hi?n di?n chnh th?c trong v?n b?n nh n??c, trong vui m?ng c?a lng dn. C?ng t? ?y l? h?i c tnh cch ??a ph??ng tr? thnh ngy ??i l? c?a qu?c gia.
Khu di tch ??n Hng ban ??u t?i ni Ngh?a L?nh (ph Th?) v? sau lan t?a t?i cc ??a ph??ng khc nh? lng C? Tch (Hy C??ng), ?nh Tr?o (th? tr?n Hng s?n) v c? th? lan r?ng trn c? n??c. ??n n?m C?nh h?ng th? 24 (1763) d??i th?i L Trung H?ng c? n??c c 73 lng th? Hng V??ng v ??u l nh?ng lng x n?m trong vng kinh ? V?n lang[11], th hi?n nay ??n th? Hng V??ng ? lan r?ng ra c? n??c ( Lm ??ng, B R?a V?ng tu; Thnh ph? HCM, v C mau, th?m ch c? khu v?c c b con Vi?t ki?u sinh s?ng ? n??c ngoi. Theo th?ng k cho ??n nay trn c? n??c c 1417 di tch th? Hng v??ng v cc nhn v?t lin quan ??n th?i ??i ny[12]. S? lan r?ng c?a tn ng??ng ? cho th?y vi?c th? cng Hng V??ng ? ???c ton dn ch?p nh?n v th?c s? tn ng??ng ny dung ch?a m?t ngh?a tri?t l nhn sinh cao c?, n khng ch? kh?c vo tm kh?m con ng??i Vi?t Nam v? ngu?n g?c gi?ng loi ??p ?? ( l?c h?ng) m cn c tc d?ng ??c thc nhn tm quy v? m?t ngu?n c?i: qu?c t? Hng V??ng.
*Tri?t l nhn sinh trong th? cng Hng V??ng
Th? cng Hng v??ng n?m trong m?ch ngu?n v?n ha Vi?t: th? cng t? tin v ng??i c cng v?i n??c l m?t trong nh?ng th? ?ng x? c?a ng??i Vi?t Nam x?a v nay. N?u nh? trong gia ?nh, tng t?c vi?c t? t? t? tin l nh? ?n sinh thnh (ph?c b?n ph?n th?y) v  l?u truy?n ni gi?ng (v?nh truy?n tn th?ng) v c?ng l th? hi?n m?i dy lin h? gi?a ng??i s?ng v ng??i ch?t khng h? b? ??t ?o?n  th ? quy m qu?c gia, dn t?c th? cng vua t? chnh l s? th? hi?n ? chi?u kch ?ng x? gi?a hi?n t?i v qu kh?, l cch ?? t? lng ng??ng m?, ghi nh? cng lao c?a h? v c?ng l cch t?t nh?t ?? l?u truy?n l?ch s? d?ng n??c cho mun ??i con chu v? sau. Vi?c th? cng Hng v??ng v truy tn qu?c t?, qu?c gi? khng ch? nh?m ??c thc nhn tm t? quy v? m?t c?i m cn l s? th? hi?n c?a th?c v?n ha qu?c gia trong ? th?c v? lnh th? v bi?u t??ng qu?c gia[13] l v cng quan tr?ng.
Th? cng Hng v??ng g?n li?n v?i cu chuy?n v? c?p ?i tin r?ng cn th? hi?n ni?m kiu hnh v? c?i ngu?n cao qu c?a t? tin v kht v?ng v??n ln trong tm th?c Vi?t c?[14], v c?ng t? ?y m ng??i Vi?t truy?n t?ng ??n mi v? sau nh?ng hnh t??ng ??p ?? ??y d?ng kh v c?ng r?t ??i linh thing c?a linh v?t ??ng ??u trong t? linh: R?ng. ?i?u ny khng ch? ph?n nh n?ng khi?u th?m m? cao c?a ng??i Vi?t c? m cng v?i c sng t?o v? b?c tr?m tr?ng cn cho th?y tm t? tnh c?m, mong mu?n tr?m sng ??u ?? v? m?t dng, nghn cnh nhnh ??u cng c?i r? m th?ng h?p tm linh v ?on k?t 54 t?c ng??i. ? ? tinh th?n gia t?c, tnh ngh?a ??ng bo, coi nhau nh? anh em ???c kh?ng ??nh khng ch? ? y?u t? cng huy?t th?ng, cng m?t b?c m cn l s?n ph?m c?a m?i quan h? th?n b do s? k?t h?p c?a hai y?u t? tin r?ng, m d??ng, cao th?p. ? ?y tm th?c th?n b c?a s? ra ??i c tc d?ng m?nh m? trong c?ng c? kh?i ?on k?t m?i t?c ng??i,  s?i dy tm linh v hnh nh?ng b?n ch?t h?n cc y?u t? v?t ch?t h?u hnh. V v?y v? v?i ??n Hng, th?p nn tm h??ng khng ph?i ?? c?u c?nh nh?ng th?a mn ham mu?n v?t ch?t thng th??ng phm t?c m ?? h?i h??ng tm linh, quy nguyn v? c?i r? ?? th?t ch?t h?n m?i dy lin k?t ??ng bo (cng b?c).
V? m?t dn t?c h?c, tn ng??ng th? cng Hng v??ng cn gp ph?n kh?ng ??nh thm th?i k? ti?n Vi?t - M??ng trong l?ch s? d?ng n??c. Trong Ha Bnh quan lang s? l??c (gi?i thch ngu?n g?c h? nh Lang c?a ng??i M??ng) v?i nh?ng thng tin v? vua D?t Dng ? cho bi?t vua Hng c?ng l t? c?a ng??i M??ng v ? ???c ph?n ?nh trong di?n ca M??ng: Hng v??ng l t? n??c mnh/ Phong chu l ch?n kinh thnh tri?u ?/ Lang t? kh?i t? ngy x?a/ Cu?i V?n lang qu?c by gi? ? qua/ M?i cnh con chu phong ra/ H? chia ?inh, Quch, B?ch, H, Xa, Cao[15]. Cng v?i cc t? li?u do Janne Cuisinier khi vi?t v? vua D?t Dng v?i nh?ng thng tin gi?ng nh? cu chuy?n truy?n thuy?t v? L?c Long Qun v u C? cho th?y huy?n tho?i v? vua Hng chnh l xu?t pht t? nguyn m?u D?t Dng hay chim y ci ?a c?a ng??i M??ng, m d?u tch v?n cn trong th? cng Bua t?n (Bua ba v) c?a ng??i M??ng v T?n Vin S?n c?a ng??i Vi?t.
V? m?t ??a ch?t h?c Ph Th? c?ng l ??nh c?a tam gic chu th?  sng H?ng, ?y l vng chuy?n ti?p t? trung du xu?ng ??ng b?ng, v c?ng l khu v?c ???c b?i ??p ??u tin khi cc con sng ti?p nh?n cc ph? l?u l?n c?a sng L, sng ?u?ng v sng Lu?c. Cc t? li?u kh?o c? h?c (?? ?, ?? g?m, x??ng, cng c?, bn mi, m?i gio, lao, tn v ?? g?m ??n ?? ??ng) v?i nh?ng di ch? tiu bi?u nh? Lng C?, G De ? ch?ng minh s? pht tri?n m?nh m?, lin t?c, phong ph c?a v?n ha Phng Nguyn (v?n ha th?i Hng v??ng) ??n ??ng ??u, G Mun v ??nh cao l ?ng S?n t?o nn khng gian v?n ha- l?ch s? Hng v??ng m?nh ??t c?i ngu?n c?a dn t?c Vi?t Nam[16]
K?t lu?n: M?c d l th?i ??i ??m mu s?c c?a truy?n thuy?t, huy?n tho?i nh?ng qua cc d?u tch v?n ha dn gian, dn t?c h?c, kh?o c? h?c t?i ch? ? khng ch? kh?ng ??nh tnh b?n ??a c?a truy?n thuy?t v? qu?c t? m cn minh ch?ng hng h?n v? s? c m?t c?a nh?ng ch? nhn v?n ha V?n Lang v t? duy l?p qu?c c?a c?ng ??ng kh?i Nam l?c ??a t?i khu v?c trung du v ??ng b?ng chu th? b?c B? - B? ph?n c?t li lm nn v?n minh th?i kh?i nguyn, ??t n?n t?ng cho s? pht tri?n c?ng ??ng qu?c gia dn t?c sau ny. ? kha c?nh khc, th? cng Hng v??ng cn minh ch?ng v? s? hi?n di?n c?a m?t th?i ??i v?i tinh th?n ??c l?p, t? c??ng v kh?ng ??nh vng ??t t?, m?t trong nh?ng ci ni c?a v?n minh nhn lo?i.
 
 
 
 
 
[1] Ch? dng ch? th?i ??i Hng V??ng c?a Tr?n Tr?ng Kim khi bin so?n Vi?t Nam s? l??c.
[2] Lc ? cn ch?a tch t?nh nn v?n g?i l V?nh Ph
[3] L V?n Lan (1994)  Kinh ? V?n Lang m?y v?n ?? thu?t ng? v khi ni?m. tham lu?n h?i th?o khoa h?c Kinh ? V?n Lang Vi?n nghin c?u l?ch s?, UBND t?nh V?nh Ph ??ng t? ch?c.
[4] V??ng (.) ch? l m? t? ???c cc s? gia th?i trung ??i theo t? duy v??ng tri?u c?a th?i gian ny gn cho m thnh Hng V??ng
[5] Ngu?n g?c M lai c?a dn t?c vi?t Nam (1971) Nxb Xun Thu
[6] ? m?t s? ??a ph??ng t? P chuy?n m thnh p ( P in? na ga) ho?c B? (B? ci ??i v??ng) ??u ch? ng??i ??ng ??u.
[7] Nhi?u ??a ph??ng ? VN v?n vi?t l?n Ch??ng v Tr??ng. Trong nghin c?u v? t? ?i?n bi?u t??ng v?n ha ?ng s?n c?a T? ??c c?ng cho bi?t: ? ng??i Tojaija c t?c khi m?t ph? n? ln ngi ph?i ???c th?c hi?n nghi th?c Khun Ch??ng
[8] Nh? cch g?i tn hai v? th?n Ch??ng H?ng, Ch??ng Ht ? khu v?c B?c Ninh v g?i Tr?ng ch?c, Tr?ng nh?  th Tr?ng c?ng l t? Tr??ng m ra.
[9] T? Lang ngoi ngh?a ch? con ng??i cn c ngh?a ch? ng??i ?n ng ( Lang binh, Ng?u lang); V?n l nt v?, ch? b? l?c ? c ??c ?i?m x?m mnh. T?c ny v?n cn ko di t?i t?n ??i Tr?n Anh Tng m?i ch?m d?t h?n.
[10] T? Ng?c T?n (cb 2015) Tn ng??ng th? cng Hv ? Vi?t Nam Nxb L lu?n ct, tr 9
[11] Kinh ? ? ?y hi?u theo ngh?a khu v?c c cc vua Hng ? ch? khng ph?i kinh ? theo ngh?a c Thnh quch sau ny
[12] L H?ng L  (2015) Th? cng Hng v??ng v?i s? c?ng c? c?ng ??ng tr??c nhu c?u  t?n t?i v pht tri?n qu?c gia in trong Th? cng hng V??ng ? VN . T? Ng?c T?n, sdd, tr14
[13] ki?n c?a V??ng Xun Tnh trong t?a ?m pht huy gi tr? v?n ha VN v nui d??ng tinh th?n yu n??c t? ho dn t?c, kht v?ng c?ng hi?n c?a th? h? tr?, xung kch ?i ??u trong xy d?ng ??t n??c do ?y ban m? tr?n t? qu?c Vn , Vin hn lm KHXHVN v ?on thnh nin cng s?n HCM t? ch?c ngy 25/10/ 2015 t?i Vi?n Hn lm KHXHVN.
[14] ?? Lan Hi?n (2015) Tn ng??ng th? cng Hng v??ng truy?n thuy?t v s? th?t l?ch s? v? th?i ??i Hng V??ng in trong Th? cng hng V??ng ? VN, T? Ng?c T?n, sdd. tr 46.
[15] Quch ?iu: Ha Bnh quan lang s? l??c, T?p ch Nam Phong s? 100 /1925.
[16] Xem thm Bi V?n Lim ( 2015) di tch, di v?t lin quan ??n tn ng??ng th? cng Hng V??ng ? ph Th? qua cc ??t khai qu?t kh?o c? h?c. In trong Th? cng hng V??ng ? VN . T? Ng?c T?n, sdd,tr 124- 127
Báo thể thao và văn hóa phỏng vấn TS Nguyễn Ngọc Mai
Thăm dò ý kiến

Bạn thấy nội dung của trang web KhaiTue.Edu.Vn của TS Nguyễn Ngọc Mai như thế nào?

Thống kê truy cập
  • Đang truy cập9
  • Hôm nay644
  • Tháng hiện tại16,090
  • Tổng lượt truy cập7,536,479
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây